Το αύριο ποτέ δεν πεθαίνει. Αύριο όμως η οικονομία πεθαίνει.

Στις 19 Ιουλίου 1985, ο Όλεγκ Γκορντιέφσκι, έχοντας στείλει την οικογένειά του στο Αζερμπαϊτζάν για διακοπές, ξεκίνησε για το πρωινό του τρέξιμο. Αντί, όμως, να ακολουθήσει τη συνηθισμένη του διαδρομή, βρέθηκε κρυμμένος σε ένα τρένο που κατέληγε στα σύνορα της τότε ΕΣΣΔ με τη Φινλανδία. Εκεί, τον περίμεναν δύο Βρετανοί πράκτορες, οι οποίοι τον έκρυψαν μέσα σε ένα αυτοκίνητο, μετά μέσα σε μια βάρκα και τέλος μέσα σε άλλο μικρό αυτοκίνητο για να τον φυγαδεύσουν από τη χώρα του.
Όταν τελικά ο πρώην πράκτορας της Κα Γκε Μπε βρέθηκε στο Λονδίνο, άρχισε να ενημερώνει τους Βρετανούς για τα όσα γνώριζε για τη Σοβιετική Ένωση, η οποία τόσο τον είχε απογοητεύσει όταν είχε εισβάλει, 17 χρόνια νωρίτερα, στην Τσεχοσλοβακία.
«Η Δύση ανησυχούσε τόσο πολύ για την κούρσα των εξοπλισμών, που ποτέ δεν με ρώτησαν για την οικονομία», ανέφερε μετά από χρόνια. Όταν, όμως, φυγαδεύτηκε στο Λονδίνο μετά από 17 χρόνια διπλής κατασκοπείας, ενημέρωσε την ΜΙ6 πως η Σοβιετική Ένωση δαπανούσε περίπου 30% του ΑΕΠ της στους εξοπλισμούς. Τελικά, συμφώνησε με την ΜΙ6 πως έπρεπε να επιμένει σε ένα μικρότερο ποσοστό, διότι κανένας δεν θα πίστευε ένα τέτοιο νούμερο. Αργότερα, όμως, διαφάνηκε πως το αληθινό ποσοστό ξεπερνούσε το 50%.

Οι σοβιετικές αρχές δήλωναν πως η οικονομία κατέγραφε ανάπτυξη. Πίσω, όμως, από τα μεγάλα έσοδα του πετρελαίου, κρυβόταν μια οικονομία που κατέρρεε. Οι δορυφόροι, το ναυτικό, οι πυρηνικοί πύραυλοι και η βαριά βιομηχανία έδιναν την εντύπωση πως η οικονομία της ΕΣΣΔ είχε ακόμα δυναμική, πως αναπτυσσόταν και πως ήταν υγιέστατη. «Η πραγματικότητα ήταν πως ο κόσμος υπέφερε και πως, πίσω από τα μεγάλα προγράμματα, υπήρχαν άδεια ράφια», είπε αργότερα ο Γκορντιέφσκι.
Το κράτος υπέφερε από αφόρητα ελλείμματα, με κρατικές επιχειρήσεις και κρατικές βιομηχανίες που αιμορραγούσαν ρούβλια. Ο τρόπος που τελικά εκδηλώθηκαν τα προβλήματα είναι γνωστός και σημάδεψε το τέλος μιας αυτοκρατορίας που χτίστηκε πάνω στην υπόσχεση για μια καλύτερη τύχη των εργαζομένων.

Το πιο περίεργο ήταν πως, μέχρι να αυτομολήσει ο Γκορντιέφσκι, κανένας δεν είχε την παραμικρή ιδέα πως η Σοβιετική Ένωση ήταν ένα κράτος με τεράστια ελλείμματα, που βρισκόταν στο χείλος της κατάρρευσης. Εκτός, φυσικά, από το ίδιο το Κρεμλίνο, το οποίο αρνείτο να λάβει μέτρα, μέχρι που ανέλαβε ο Γκορμπατσόφ, ο οποίος έκανε πολλά, αρχίζοντας από το γκλάσνοστ, αλλά ήταν ήδη αργά.

Η εικόνα αυτή, δυστυχώς, δεν μπορεί να μας ξενίζει. Εδώ και καιρό, ο δικός μας «Γκορντιέφσκι» βγήκε στη φόρα και έβγαλε τα άπλυτα της οικονομίας μαζί του. Η γύμνια της Ελλάδας, η ανεπάρκεια των πολιτικών της και η ανεύθυνη στάση των πάντων, έγδυσαν και την Κύπρο. Πριν από μία εβδομάδα, γράψαμε πως τα επιτόκια των κυπριακών ομολόγων κόντευαν το 7%. Σήμερα, οι αποδόσεις έφτασαν στο εφιαλτικό 7,95%. Κι αυτό, μετά τις προειδοποιητικές βολές του 6,25% που έστειλε η εγχώρια αγορά –παρά το γεγονός ότι ήταν «μιλημένη»– κατά την έκδοση των χρεογράφων πριν μερικές ημέρες.
Η δική μας αλήθεια δεν κρύβεται πίσω από δορυφόρους, υποβρύχια και αεροπλανοφόρα. Κρύβεται πίσω από δηλώσεις πως η ανεργία μας είναι σχετικά χαμηλή, πως το χρέος είναι στο 61%, πως ο «πλούτος» έχει ακόμα λεφτά. Ήταν όμως αναπόφευκτο πως κάποτε θα έβγαινε στη φόρα. Και τώρα βγήκε.

Είναι αλήθεια πως η Κύπρος υποφέρει από την κατάσταση στην Ελλάδα και τη διασύνδεση της οικονομίας μας με μια χώρα που είναι προβληματική. Επ’ αυτού δεν μπορούμε να κάνουμε τίποτα. Αλλά, εάν μπορέσει η Κύπρος να δανειστεί τα χρήματα που θα χρειαστεί ώς το τέλος του έτους (1,5 δισ. ευρώ χρέους που λήγει, συν άλλο 0,5 δισ. ευρώ για το έλλειμμα), τότε θα πρέπει να δώσει μηνύματα στην αγορά πως είναι έτοιμη να κάνει ό,τι χρειάζεται για να λύσει όσα από τα προβλήματά της είναι εγγενή.
Κι αυτά είναι πολλά. Κι αυτό πρέπει να γίνει τώρα. Ήδη χάθηκαν μερικές ημέρες και η εικόνα που δίνουν οι πάντες είναι πως ουδείς βιάζεται. Όπως και οι αξιωματούχοι του Κρεμλίνου, που ασχολούνταν με το αλληλοφάγωμα… Οι συναντήσεις στο Προεδρικό θα γίνουν «από βδομάδας», μία-μία, για να «συνεχιστεί ο διάλογος». Έστω κι αν ο υπουργός Οικονομικών δηλώνει πως «δεν έχουμε χρόνο», δείχνει να είναι ο μόνος στην κυβέρνηση με κάποια δόση άγχους για την πορεία μας.

Η αγορά, όμως, για να μας αντιμετωπίσει ως σοβαρό κράτος, πρέπει να δει κινήσεις και μάλιστα άμεσες. Και δεν αναφέρομαι μόνο στους επενδυτές, αλλά και στις επιχειρήσεις –ντόπιες και διεθνείς– που επενδύουν, δραστηριοποιούνται και παράγουν ευημερία στον τόπο μας. Υποσχέσεις έχουμε ακούσει πολλές, αλλά οι υποσχέσεις δεν πληρώνουν ούτε δάνεια, ούτε τόκους, ούτε μισθούς. Και, εδώ που τα λέμε, δεν πληρώνουν ούτε φόρους.

Τα σενάρια πλέον είναι εφιαλτικά και εάν δεν ανακοινωθούν τις επόμενες μέρες απτά, σφαιρικά, προσεγμένα και ουσιαστικά μέτρα, τότε το ΓεΣΥ και το Μεσοπρόθεσμο Δημοσιονομικό Πλαίσιο (ΜΔΠ) θα καταντήσουν δευτερεύουσας σημασίας προβλήματα.