Λίγες ήταν οι φορές σε αυτή την οικονομική κρίση, που οι πολίτες είχαν λόγο να πανηγυρίζουν. Ακόμα λιγότερες ήταν οι περιπτώσεις που η κυβέρνηση μπορούσε να δηλώσει πως έκανε κάτι απτό που να βοηθήσει την οικονομία.

Αυτή την εβδομάδα, όμως, υπάρχει λόγος.

Η συμφωνία με το Κατάρ υπόσχεται να ανασχηματίσει εκ των βάθρων την εικόνα της πρωτεύουσας, να δημιουργήσει εκατοντάδες θέσεις εργασίας και να τονώσει τα έσοδα του κράτους. Δεν μπορεί σε καμία περίπτωση να θεωρηθεί ως «κακή» αυτή η εξέλιξη, ούτε αρνητική η απόφαση της κυβέρνησης να επιδιώξει την συνεργασία με το εμιράτο. Ακόμα, τα πολιτικά οφέλη ενδέχεται να είναι ουσιαστικά.

Ωστόσο, υπάρχουν πολλά ερωτηματικά που πρέπει να απαντηθούν. Η επίσημη ενημέρωση είναι τουλάχιστον ελλιπής αναφορικά με την παραχώρηση ενός μοναδικού φιλέτου στην πρωτεύουσα, το οποίο μόνο μία φορά θα παραχωρηθεί. Ακόμα, υφίστανται ερωτηματικά γύρω από τις λεπτομέρειες του έργου, στις οποίες, κατά την ρήση, βρίσκεται και ο διάβολος: το πώς κάνεις κάτι είναι εξίσου σημαντικό με το αν θα το κάνεις. Τα ερωτήματα δεν ανατρέπουν το καλό κλίμα που δημιουργήθηκε με την σύναψη της συμφωνίας, πλην όμως πρέπει να απαντηθούν με σαφήνεια.

Πρώτη ανησυχία είναι η βιωσιμότητα του έργου. Πέρα από τις υπερβολές που ακούστηκαν για «εκατοντάδες» άραβες με λιμουζίνες που θα αγοράσουν τα υπερπολυτελή διαμερίσματα και θα πετούν δολάρια από τα παράθυρα των αυτοκινήτων, υπάρχει και η ουσιαστική ανησυχία. Το έργο βασίζεται στην θεωρία ότι «αν το κτίσεις θα έρθουν». Υπάρχουν από αναλυτές (αλλά και εντός της κυβέρνησης) ανησυχίες για την βιωσιμότητα του έργου.

Η κυβέρνηση δέχτηκε να συμμετάσχει κατά 50% σε μια κοινοπραξία που αναμένεται να δανειστεί πολλά εκατομμύρια. Αν και δηλώθηκε πως αποφεύχθηκε η ανάληψη εγγυοδοτικών υποχρεώσεων από το κράτος, η πραγματικότητα είναι πως –βάσει της υφιστάμενης ενημέρωσης- η κυβέρνηση αναλαμβάνει ένα «αόρατο», under-the-line ρίσκο το οποίο όμως δεν φαίνεται στα βιβλία. Η «αποφυγή» της έκθεσης σε ρίσκα είναι μόνο εικονική και οι δηλώσεις δεν πρέπει να παραπλανούν.

Δεύτερη ανησυχία είναι πως, μέσα από την δανειοδότηση του έργου μπορεί να προκληθεί πρόβλημα στην αγορά. Αν –και το «αν» είναι σημαντικό- το έργο αναλάβουν εταιρείες από το Κατάρ και τα δάνεια παραχωρηθούν από κυπριακά ΧΠΙ, τότε θα έχουμε μεγάλη «εξαγωγή» ρευστότητας. Πάντως, οι δημόσιες δηλώσεις καταδεικνύουν πως δεν υπάρχει συμφωνία να αναληφθούν τα έργα από κυπριακές εταιρείες, αν και οι υπεργολαβίες σχεδόν σίγουρα θα πάνε σε κυπριακές επιχειρήσεις.

Εκτός από το γεγονός ότι οι υπεργολαβίες –όπως είδαμε στο αεροδρόμιο Λάρνακας- είναι αμφιβόλου κερδοφορίας, τίθεται και το ερώτημα αν θα αναληφθούν τα δάνεια από την Κύπρο ή το Κατάρ. Από την μια, το Κατάρ διαθέσει αρκούσα ρευστότητα, αλλά και «οικογενειακούς» δεσμούς μεταξύ του ιδιωτικού τομέα και του κράτους, με το δεύτερο να έχει μεγάλη επιρροή στις αποφάσεις του πρώτου. Από την άλλη, παρατηρείται μεγάλη αποστροφή από τις χρηματοδοτήσεις σε ακίνητα από τις τράπεζες του Κατάρ, οι οποίες εντοπίζουν πλέον την ανάπτυξη φούσκας στην συγκεκριμένη αγορά. Η ζήτηση έχει μειωθεί σημαντικά, τα ενοίκια καταρρέουν και η κερδοφορία του κλάδου στο εμιράτο είναι κάκιστη, μετά την ιλιγγιώδη ανάπτυξη των τελευταίων χρόνων. Κι αν το Κατάρ δεν «έγινε» Ντουμπάι, αυτό οφείλεται αποκλειστικά στο φυσικό αέριο και τα τεράστια έσοδα που εγγυάται.

Κατά καιρούς έχουν εκφραστεί και πιο «τοπικές» ανησυχίες που σχετίζονται με τις επιπτώσεις του έργου στην χωροταξία και το κυκλοφοριακό της πρωτεύουσας, αλλά και με τα είδη και το εύρος των χαλαρώσεων που θα παραχωρηθούν.

Πάντως, η σύναψη της συμφωνίας πιστώνεται ως προσωπική επιτυχία του ίδιου του Υπουργού Οικονομικών. Ωστόσο, πρέπει να μάθουμε και τις λεπτομέρειες –ιδίως για την κοινοπραξία- διότι τα ερωτηματικά είναι πολλά και σοβαρά. Πρέπει να ενημερωθεί ο λαός σχετικά με τις αναλύσεις που έγιναν από μέρους του κράτους για την βιωσιμότητα του έργου και με την ουσιαστική και πραγματική του έκθεση σε μεγάλα καπιταλιστικά ρίσκα.

Έτσι, πριν να πανηγυρίσουμε όλοι, πρέπει να παραμείνουμε νηφάλιοι και να θέσουμε απλά τα ερωτήματά μας. Μόνο όταν απαντηθούν θα δικαιολογείται ο πανηγυρισμός.

ΥΓ. Ακούγοντας σε τηλεοπτικό κανάλι τις αναφορές σε «γεφύρωμα του πολιτισμικού και θρησκευτικού χάσματος» της Κύπρου με τον Αραβικό κόσμο, αντιλαμβάνεται κανείς πως το μέτρο έχει χαθεί πλήρως, και πως το καλάθι που κρατάμε πρέπει να είναι πολύ μικρό μπροστά στις υπερβολές αυτές.