Όταν υπάρχει καπνός, το λογικό είναι να ψάχνεις για την φωτιά. Στο τέλος της περασμένης εβδομάδας, σε μη εργάσιμη ημέρα, η cyta έκατσε άρον-άρον και αποφάσισε να αγοράσει σημαντικό μέρος των χρεογράφων που θα εξέδιδε την Δευτέρα η κυβέρνηση. Ναι, «σε μη εργάσιμη ημέρα», και ναι, «άρον-άρον». Και, ναι, η απόφαση στερείται λογικής.

Όταν χτες τέθηκε επί τάπητος πολιτικό θέμα για την απόφαση της cyta , η απάντηση που δόθηκε ήταν πως ο οργανισμός «έχει εμπιστοσύνη» στο κράτος μας. Η απάντηση, όμως, ήταν εντελώς άσχετη με το θέμα που τέθηκε από το σαββατοκύριακο. Μπορεί ο κ. Αβέρωφ Νεοφύτου να ήταν ο μόνος που συγκινήθηκε να ρωτήσει τι συμβαίνει, αλλά το θέμα έπρεπε να είχε απασχολήσει γενικότερα την πολιτική ζωή, η οποία παραμένει εστιασμένη στο ριάλιτι σόου του ΔΗΚΟ.

 Πρώτο, γιατί η cyta έσπευσε να συνεδριάσει την εσχάτη και μάλιστα Σάββατο; Αν η κυβέρνηση άργησε να την ενημερώσει για την έκδοση, τότε φέρει ευθύνες η κυβέρνηση. Αν είχε ενημερωθεί νωρίτερα (αφού ο τύπος το έγραφε 2 εβδομάδες πριν το Σάββατο), τότε γιατί η απόφαση λήφθηκε με το στυλ του κατεπείγοντος; Για τις ισχυρές, δε, πληροφορίες που αφορούν στην «άσκηση πιέσεων», για τις οποίες έγραψαν ο υποφαινόμενος και η Μιράντα Λυσάνδρου το σαββατοκύριακο, δεν θα κάνουμε καν λόγο εδώ.

Δεύτερο, αφού η cyta ήθελε διακαώς να επενδύσει «στο κράτος μας» με επιτόκια υψηλότερα του 6%, όπως ανέφεραν αρμόδιά της στελέχη, τότε γιατί δεν απευθύνθηκαν στην δευτερογενή αγορά των κυπριακών ομολόγων, όπου το επιτόκιο είναι υψηλότερο από εκείνο που ήταν αναμενόμενο; Και, παρά το γεγονός ότι τελικά το επιτόκιο των δεκαετών ΚΟΧΑ ήταν υψηλότερο από το ονομαστικό της έκδοσης, η cyta πάλι έχασε, αφού στην δευτερογενή αγορά το επιτόκιο του κυπριακού κρατικού ομολόγου κυμαίνεται μεταξύ 6,28% και 6,93%, ενώ τα προχτεσινά ΚΟΧΑ είχαν μέσο επιτόκιο 6,25%. Έτσι, η περίεργη αυτή απόφαση της cyta δεν εξηγήθηκε.

 Η τρίτη εστία καπνού δεν αφορά μόνο την cyta και τις πιέσεις που φέρεται να δέχτηκε για να αγοράσει χρεόγραφα, αλλά την γενικότερη διάθεση χρέους στην εγχώρια αγορά. Ο Υπουργός Οικονομικών χρησιμοποίησε παλαιότερα τις ιδιωτικές τοποθετήσεις για να διαθέσει χρέος –και ορθά έπραξε. Σήμερα, όμως, κάποιος ασκεί περίεργες πιέσεις σε διάφορους φορείς. Μέχρι και η Αγγλική Σχολή αγόρασε ΚΟΧΑ, «μιλημένη».

 Η τέταρτη είναι ακόμα πιο σοβαρή. Διότι η μικροσκοπική έκδοση των ΚΟΧΑ, 30 εκατ. ευρώ στα πενταετή και 30 εκατ. ευρώ στα δεκαετή, ήταν μια καταστροφή. Όχι μόνο δεν κατάφεραν οι διαχειριστές του χρέους να βρουν αγοραστές για ολόκληρη την έκδοση, αλλά τα επιτόκια στέλλουν ανησυχητικά μηνύματα. Παλαιότερα, ο Υπουργός Οικονομικών είχε πάρει πάνω του τις εκδόσεις και χρησιμοποιούσε το έντονο ενδιαφέρον της εγχώριας αγοράς για να στέλλει μηνύματα στην διεθνή, ενώ ταυτόχρονα αποδείχθηκε πως «το έχει» στα roadshow. Σήμερα, όμως, βγήκαν προς τα έξω κακά μηνύματα.

 Αν το πρώτο τμήμα, 30 εκατ. ευρώ, προνομιακού δεκαετούς χρέους, προσφέρεται με επιτόκιο 6,25%, τότε μόνο τρόμο μπορεί να εμπνέει η σκέψη για διεθνή έκδοση, ακόμα και EMTN. Η Κύπρος πλέον δεν θα μπορεί να δανειστεί με τόση ευκολία.

Ουσιαστικά, για να μιλάμε πιο απλά, τα ΚΟΧΑ δεν πωλήθηκαν στην ονομαστική τους τιμή, αλλά με έκπτωση. Η έκπτωση αυτή δείχνει πόσο χαμηλό ήταν το ενδιαφέρον των αγοραστών. Βασική ελπίδα, είναι πως το βασικό λάθος ήταν η απόφαση για διάθεση ΚΟΧΑ, έστω και 60 εκατ. ευρώ, αυτή την στιγμή στην κυπριακή αγορά, και πως το πρόβλημα ήταν τεχνικό.

 Ωστόσο, το βασικότερο μήνυμα που βγαίνει από την έκδοση, αλλά και από τα σήματα καπνού πέριξ της cyta , είναι πως μπήκαμε στα δύσκολα. Η πορεία μας είναι άσχημη και το φοβερό μέλλον που μας περιμένει δεν είναι πλέον θεωρητικά ανεπιθύμητο, αλλά ορατά τρομακτικό. Κι όμως, υπάρχει ακόμα χρόνος για να διορθωθεί η πορεία μας.

 Τα μέτρα που εξαγγέλλονται εδώ και δύο σχεδόν χρόνια, πλέον επείγουν. Το Προεδρικό δεν μπορεί άλλο να σέρνει τα πόδια του στην ατολμία και πρέπει να στηρίξει το Υπουργείο Οικονομικών. Η συζήτηση για το συνταξιοδοτικό ζήτημα επείγει διότι αποτελεί ένα από τα μέτρα που περιμένει να δει η αγορά για να κρίνει αν είμαστε σοβαροί. Οι περικοπές δαπανών χωρίς κριτήρια δεν πρέπει άλλο να αποτελούν άλλοθι για την αποφυγή ουσιαστικών μεταρρυθμίσεων. Τα μηνύματα είναι ξεκάθαρα και σήμερα θα κριθεί η πολιτική μας ηγεσία είναι τολμηρή, ή αν θα δικαιωθεί η εκτίμηση πως είναι ανεπαρκής.

 Και, εδώ που τα λέμε, ας μην ξεχνάμε το ΓεΣΥ και το Μεσοπρόθεσμο Δημοσιονομικό Πλαίσιο (ΜΔΠ). Τώρα πια δεν είμαι μόνος, φωνάζει και η Κομισιόν.