Πίσω από τα επιχειρήματα και τις αλληλοκατηγορίες, το κάθε δίλημμα πάντοτε μπορεί να φιλτραριστεί σε ένα απλό ερώτημα. Το ίδιο συμβαίνει και με την όλη συζήτηση που αφορά το τουριστικό ωράριο της Λεμεσού. Ακούγονται διάφορα επιχειρήματα και από τις δύο πλευρές.

Σε τελική ανάλυση, όμως, το όλο ζήτημα έχει να κάνει με το πώς βλέπουμε την αγορά και τον ρόλο της στην κοινωνία. Το υπό συζήτηση θέμα αφορά ένα απλό ζήτημα: ότι, δηλαδή, ορισμένοι καταστηματάρχες επιθυμούν να μένουν ανοικτοί την Κυριακή, αλλά αυτό δεν τους επιτρέπεται.

Τη στιγμή που η κυβέρνηση κατηγορείται πως δεν στηρίζει τις επιχειρήσεις, προχωρεί με την τεχνητή υποστήριξη των καταστηματαρχών της Λεμεσού. Επέλεξε τη λάθος στιγμή. Το δικαίωμα να μένει κανείς ανοικτός και να εξυπηρετεί τους πελάτες του για όσο χρονικό διάστημα επιθυμεί, είναι ένα από τα βασικά δικαιώματα των πολιτών. Κι αυτό, διότι απλούστατα μεταφράζεται στο ότι ο καθένας έχει το δικαίωμα να εργάζεται όσο σκληρά επιθυμεί.

Αυτό ισχύει για όλους μας. Δεν υπάρχει, εξάλλου, κανένας περιορισμός στο πόσο σκληρά θα εργάζονται οι λογιστές, οι ράφταινες, οι δημοσιογράφοι ή οι σαντουιτσίδες. Αυτοί, και πολλοί άλλοι, μπορούν να εργάζονται όσες ώρες θέλουν, χωρίς κανείς να τους περιορίζει.

Οι νόμοι του κράτους προστατεύουν τους υπαλλήλους από την καταπίεση και απαγορεύουν στα αφεντικά να επιβάλλουν απάνθρωπα ωράρια και συνθήκες εργασίας. Πέραν τούτου, όμως, οι ιδιοκτήτες, τα υψηλά ιστάμενα στελέχη και οι αυτοεργοδοτούμενοι μπορούν να εργάζονται όση ώρα το απαιτεί η δουλειά τους.

Μάλιστα, σκεφτείτε πως και οι ευρωπαϊκές νομοθεσίες, όπως η Οδηγία για την Οργάνωση της Ώρας Εργασίας, σημειώνουν ρητά πως τα διευθυντικά στελέχη δεν απολαμβάνουν την ίδια νομική προστασία με τους πιο χαμηλόμισθους. Αν είσαι αφεντικό, δεν δικαιούσαι προστασία από την εργασία σου. Πόσο μάλλον οι ιδιοκτήτες των επιχειρήσεων, ας πούμε οι καταστηματάρχες.

Αυτό το σημείο δείχνει και κάτι άλλο. Ότι, δηλαδή, σε επίπεδο αρχής, η λογική του περιορισμού στο πόσο εργάζονται οι καταστηματάρχες της Λεμεσού, αποτελεί μια εξαιρετικά ειδική περίπτωση. Ακόμα κι αν η συζήτηση γινόταν σε παγκύπρια κλίμακα, αντί να αφορά μόνο τη Λεμεσό, το ίδιο θα ίσχυε. Εκατοντάδες είδη καταστημάτων παραμένουν ανοικτά 24 ώρες στον κυβερνοχώρο, αλλά αυτή η μία κατηγορία καταστημάτων, ενός είδους, σε μία περιοχή, δεν δικαιούται.

Επομένως, μιλάμε για μια ειδική και συγκεκριμένη αγορά. Οι θέσεις αρχής, όπως μαθαίνουν οι φοιτητές πολιτικής φιλοσοφίας, ισχύουν μόνο εάν είναι καθολικές και αμερόληπτες. Δηλαδή, εάν ισχύουν πάντοτε και για όλους. Και στην προκειμένη, δεν μπορεί να σταθεί μια θέση αρχής που θέλει μια εξαίρεση χωρίς λογική.

Και, επειδή αυτό το κείμενο επιμένει πως η λογική της ελεύθερης αγοράς αγγίζει το δικαίωμα των μικροεπιχειρηματιών να εργάζονται όσο σκληρά θέλουν, η ανταπάντηση πως εισηγούμαστε πλήρη απορρύθμιση της αγοράς, επίσης δεν ισχύει. Αντίθετα, η ελεύθερη αγορά, για να λειτουργεί, χρειάζεται σοβαρή και προσεκτική ρύθμιση.

Αν κοιτάξει κανείς πόσες ειδοποιήσεις στέλνει καθημερινά το RAPEX, ή τους όρους της Οδηγίας REACH στην Ε.Ε., θα δει πόσο ισχύει αυτό.

Οι ρυθμίσεις, όμως, έχουν μια λογική: αφορούν την υγεία των τρίτων, τη σωματική ασφάλεια και το κοινωνικό συμφέρον. Γι’ αυτό, για παράδειγμα, οι φορτηγατζήδες και οι οδηγοί ταξί οφείλουν να ξεκουράζονται μετά από έξι ώρες συνεχούς εργασίας. Κάτι παρόμοιο συμβαίνει και με τα ιπτάμενα πληρώματα στις αερομεταφορές.

Αλλά η ελεύθερη αγορά, η οποία χρειάζεται σοβαρή ρύθμιση (κοιτάξτε τι γίνεται πλέον με τα χρηματοπιστωτικά προϊόντα), δεν πρέπει να επεμβαίνει ποτέ στο δικαίωμα κάποιου να δουλεύει σκληρά, αν ο ίδιος το επιθυμεί.

Αυτή η στήλη πάντοτε υποστήριζε πως οι επιχειρήσεις έχουν δεχτεί την πιο σκληρή μεταχείριση από όλους στη σημερινή κρίση, και κυρίως λόγω της κακής κρίσης της κυβέρνησης.

Μάλιστα, άτομα με υψηλές απολαβές, μηδενικό ρίσκο και βέβαιη απασχόληση, οι οποίοι δεν συμβάλλουν ούτε στην απασχόληση, ούτε στην ανάπτυξη, ούτε και στην καινοτομία και την πρόοδο της κοινωνίας, έχουν μείνει στα ζεστά του λουτρού, αφού η κυβέρνηση δεν αγγίζει τα προνόμιά τους. Αντίθετα, οι επιχειρηματίες, και κυρίως οι μικροί, έγιναν στόχος.

Ευθύνη φέρει, φυσικά, ο ίδιος ο Πρόεδρος, ο οποίος υποσχέθηκε πολλάκις να αναλάβει προσωπικά την εξυγίανση της δημόσιας υπηρεσίας, αλλά δεν έκανε το παραμικρό από τότε που έδωσε την υπόσχεση αυτή, πριν από 12 μήνες.

Οι επιχειρηματίες, και δη οι μικροί, που δεν έτυχαν της μεταχείρισης που δικαιούνται, είναι ήρωες. Και είναι ήρωες, διότι εργάζονται πιο σκληρά από άλλους, με μικρότερες ελπίδες να αποκτήσουν μεγάλα πλούτη, με ρίσκο τα δάνεια και τις υποθήκες τους και με καμία προστασία από κανέναν αν δεν πετύχει η επιχείρησή τους.

Δεν έχει σημασία πόσοι από τους καταστηματάρχες της συγκεκριμένης περιοχής θα μένουν ανοικτοί αν τους επιτραπεί.  Σημασία έχει το κατά πόσον θα δικαιούνται ή όχι. Το πόσοι συμφωνούν ή διαφωνούν με την απόφαση, επίσης δεν έχει σημασία. Σημασία έχει πως η απαγόρευση στερεί το δικαίωμα να είσαι ήρωας από εκείνους που θέλουν να δουλέψουν σκληρά.

Επίσης, πρέπει να προχωρήσει το ΓεΣΥ και να εκπονηθεί Μεσοπρόθεσμο Δημοσιονομικό Πλαίσιο (ΜΔΠ).