Αντί να τους ρωτήσουν ποιες θα είναι οι θετικές και οι αρνητικές επιπτώσεις της αύξησης του εταιρικού φόρου, τους ρώτησαν πως αισθάνονται ψυχολογικά.

Η ελευθερία της άποψης δεν προστατεύεται τυχαία στην Δημοκρατία. Προστατεύεται διότι αποτελεί βασικό πυλώνα πάνω στον οποίο βασίζεται η όλη λειτουργία της δημοκρατίας. Αυτή η στήλη έχει πολλάκις σχολιάσει, μάλιστα, κινήσεις της κυβέρνησης που σχετίζονται με αυτό το θέμα. Ωστόσο, το γεγονός ότι όλοι δικαιούνται να μιλούν δεν σημαίνει πως όλοι μπορούν να θεωρούνται «κοινωνικοί εταίροι», «ενδιαφερόμενοι» ή «εμπλεκόμενοι» στο κάθε ζήτημα που συζητά η πολιτική ηγεσία. Άλλο να έχουν όλοι φωνή και άλλο να έχουν οι πάντες θεσμικά αναγνωρισμένο ρόλο.

Χτες (23 Ιουνίου 2010) στην Βουλή των Αντιπροσώπων συζητήθηκε από την Επιτροπή Οικονομικών η πρόταση της κυβέρνησης για αύξηση του εταιρικού φόρου. Στην Βουλή κλήθηκαν για να τοποθετηθούν οι πάντες: ΣΕΚ, ΣΕΛΚ, ΚΕΒΕ, ΠΑΣΥΔΥ, ΟΕΒ, Δικηγορικός Σύλλογος. Ο καθένας είπε το κοντό και το μακρύ του, οι πλείστοι εκτός θέματος. Σχολίαζαν, γενικόλογα, τα όσα γίνονται γύρω από την οικονομία.

Η συζήτηση περιορίστηκε, ως επί το πλείστον, στις απόψεις του ενός οργανισμού για το πόσο καλά την έχει ο άλλος. Κανένας σχεδόν δεν έδωσε απτά στοιχεία που να αφορούν την ουσία του θέματος. Και η ουσία του θέματος δεν μπορεί να είναι «πώς αισθάνεστε ψυχολογικά για τον εταιρικό φόρο», αλλά κάτι πολύ πιο απλό: «Ποιες θα είναι οι επιπτώσεις του φόρου (θετικές και αρνητικές) στην οικονομία, την επιχειρηματικότητα και τα δημόσια οικονομικά».

Αφελώς, διερωτήθηκα γιατί να θεωρούνται οι πάντες «ενδιαφερόμενοι» για τον εταιρικό φόρο. Αποτελεί, πραγματικά, «δημοκρατική πολυφωνία» αυτή η κακοφωνία; Γιατί, για παράδειγμα, οι συντεχνίες και οι συνδικαλιστικές οργανώσεις να έχουν θεσμικά άποψη για τον εταιρικό φόρο; Το θέμα που συζητήθηκε, ήταν ένα ζήτημα που αφορά ex officio, τους βουλευτές και την κυβέρνηση και στο οποίο «κοινωνικός εταίρος» είναι η ΟΕΒ και (ίσως) το ΚΕΒΕ, που είναι άμεσα ενδιαφερόμενοι. Κανένας άλλος. Πώς, δηλαδή, μπορεί να θεωρηθεί «δουλειά» των συνδικαλιστικών οργάνων και δη της ΠΑΣΥΔΥ ο εταιρικός φόρος;

Προς αποφυγή παρεξηγήσεων, υπογραμμίζω τα εξής: Πρώτο, έχουν κάθε δικαίωμα να τοποθετούνται και να έχουν άποψη. Δεν θεωρώ άσχετη την άποψή τους, αλλά την θεσμική αναγνώρισή της. Η διαφορά μεταξύ των δύο είναι τεράστια.

Δεύτερο, θεωρώ άσχετο το θεσμικό ρόλο των συνδικαλιστών στο συγκεκριμένο θέμα και μόνο. Αν, για παράδειγμα, καλέσει η Βουλή το ΚΕΒΕ για να σχολιάσει το συνταξιοδοτικό του δημόσιου τομέα ή την αναδιάρθρωση των κλιμάκων εισδοχής στο δημόσιο, το ίδιο θα ίσχυε και θα θεωρούσα την παρουσία του ΚΕΒΕ εξίσου περίεργη. Η ΠΑΣΥΔΥ στην προκειμένη είναι ένα παράδειγμα και μόνο.

Και, φυσικά, αυτό δεν είναι η πρώτη φορά που το είδαμε. Πριν από ένα χρόνο, θεωρήθηκε από πολλούς πως η ΟΕΛΜΕΚ είχε δικαίωμα να σχολιάσει τον τρόπο εισδοχής στο Πανεπιστήμιο Κύπρου, κάτι που, θεωρώ, δεν τους αφορά.

Σε πολλές περιπτώσεις, πρέπει να παραδεχτεί κανείς, υπάρχει κάποια αξία στο σχόλιο. Για παράδειγμα, θα μπορούσαν οι αρμόδιοι να ρωτήσουν την ΟΕΛΜΕΚ μια απλή ερώτηση: «Ως καθηγητές, ποια θεωρείτε πως είναι τα θετικά και ποια τα αρνητικά στοιχεία του κάθε μέσου αξιολόγησης των μαθητών;» Τέτοιες ερωτήσεις είχαν να απαντήσουν χτες η ΣΕΛΚ (λογιστές), οι Δικηγόροι και το ΚΕΒΕ. Να καταθέσουν, δηλαδή, μια επιστημονική, εμπεριστατωμένη άποψη ως επαγγελματίες που ασχολούνται με το ζήτημα που θα συζητήσει η Επιτροπή. Και πάλι, όμως, το περίεργο του θέματος παραμένει: Γιατί η ΠΑΣΥΔΥ να έχει άποψη για τον εταιρικό φόρο; Πώς ακριβώς την αφορά;

Διότι το συμπέρασμα που προκύπτει δεν αφορά καθόλου την ίδια την ΠΑΣΥΔΥ που εδώ είναι απλά ένα παράδειγμα. Το συμπέρασμα είναι πως η ΠΑΣΥΔΥ κλήθηκε στην συζήτηση ως πολιτικός φορέας, ως εκπρόσωπος μιας ισχυρής οργάνωσης με πολλούς ψήφους, και όχι πραγματικά ως ενδιαφερόμενος. Και πάλι, σημειώνω πως για αυτό δεν «φταίει» η ΠΑΣΥΔΥ και πως το ίδιο θα ίσχυε εάν, για παράδειγμα, η Υπουργός Συγκοινωνιών συζητούσε το θέμα των λεωφορειούχων με τους ταξιτζήδες.

Ωστόσο, το θέμα είναι μάλλον γενικότερο. Ποιος είναι ο ενδιαφερόμενος κάθε φορά; Διότι όποτε καλούνται από Υπουργούς, Βουλευτές και άλλους πολιτικούς όσοι έχουν έμμεσο ενδιαφέρον να τοποθετηθούν, εμπεδώνεται λίγο παραπάνω η νοοτροπία πως είμαστε όλοι, τελικά, ψήφοι και μόνο. Έτσι, η πολυφωνία της Δημοκρατίας καταρρέει σε μια κακοφωνία: αντί να κοιτάζουμε τα επιχειρήματα, κοιτάζουμε πόσους ψήφους μπορεί να κατεβάσει ο καθένας. Και, ακόμα, αντί να απαιτούμε (όλοι, με πρώτους τους βουλευτές) εμπεριστατωμένες τοποθετήσεις, δεχόμαστε αξιωματικές δηλώσεις σε θέματα που, συνήθως, έχουν απτές τεχνικές απαντήσεις.