Φυσικά, με τη δημοσιοποίηση του Προγράμματος Σταθερότητας, θα αρχίσουν οι σχολιασμοί και οι αναλύσεις. Το πιο ενδιαφέρον στοιχείο του Προγράμματος, στο οποίο ξεχωρίζουν διά της απουσίας τους κάποια μέτρα που είχαν «ανακοινωθεί» και συζητηθεί τους τελευταίους μήνες, είναι το γεγονός ότι τίποτε δεν είναι καινούριο.

Αντίθετα, αρκετό ενδιαφέρον θα έχει η ανάγνωση του Προγράμματος, το οποίο περιέχει πολλές ενδείξεις για τις προθέσεις της κυβέρνησης, αλλά ελάχιστες ξεκάθαρες δηλώσεις.

Από την πρώτη ανάγνωση, πάντως, υπάρχουν πολλά ενδιαφέροντα στοιχεία, αλλά και ελάχιστες απτές λεπτομέρειες. Οι πρώτες εντυπώσεις, πάντως, είναι πως η αύξηση του ΦΠΑ που επιβάλλει η ΕΕ (που ήταν γνωστή στην κυβέρνηση όταν αυτή υποσχόταν πως δεν θα βάλει νέους φόρους) μάλλον βολεύει και πως ο όγκος των μέτρων στρέφεται πως την αύξηση των εσόδων για φέτος και όχι την μείωση των δαπανών. Υπάρχουν, όμως, πολλά θετικά στοιχεία και, σε περίπτωση που υλοποιηθούν, θα αποτελέσουν ένα σημαντικό βήμα προς τα μπροστά.

Ωστόσο, το βασικότερο από τα ερωτήματα που πρέπει να τεθούν –το οποίο άπτεται της ουσίας- είναι και το πώς κατέληξε η κυβέρνηση στην υποβολή αυτού του Προγράμματος. Δόθηκε την Μεγάλη Εβδομάδα η εντύπωση πανικού, με έκτακτες συνεδρίες του υπουργικού ημέρα αργία, με συναντήσεις νυκτερινές με το (κατά τα άλλα συγκυβερνών) ΔΗΚΟ και με μεγάλη βιασύνη για υποβολή του Προγράμματος. Υπάρχουν, φυσιολογικά, πολλές θεωρίες γιατί το Πρόγραμμα δεν ήταν έτοιμο μέχρι να «πρέπει να το υποβάλουμε».

Ακούγεται από άτομα με κύρος στην κυβέρνηση πως το ΔΗΚΟ δεν είναι χωρίς ευθύνες, αφού αυτό καθυστερούσε την συζήτηση εντός της κυβέρνησης. Μάλιστα, λέγεται, για ένα χρονικό διάστημα δεν ήταν καν σίγουροι αν είναι εντός κυβέρνησης, και δεν συζητούσαν μέτρα.

Μια άλλη θεωρία είναι ότι η καθυστέρηση ήταν εσκεμμένη, με στόχο να γίνει κίνηση ματ στον διάλογο με τα κόμματα και τους κοινωνικούς εταίρους, που δεν θα μπορούν να διαφωνήσουν όταν θα έχει πια υποβληθεί το Πρόγραμμα, ενώ θα υπάρχει και χρονική πίεση για συναίνεση. Σχολιάζεται, μάλιστα, πως η πρακτική αυτή ακολουθήθηκε και με τα 35 εκατ. ευρώ της Eurocypria.

Άλλοι σχολιάζουν πως πρόκειται απλά για τη συνήθη πρακτική της κυβέρνησης, να αργεί μέχρι να είναι αργά. Κάτι παρόμοιο έγινε και με κάποια «επικίνδυνα» νομοσχέδια και επιδόματα.

Ακόμα, υπάρχει στην αγορά και η θεωρία συνομωσίας πως όλα έγιναν Μεγάλη Εβδομάδα διότι αποτελούσε –επικοινωνιακά- νεκρό χρόνο και δεν θα έδιναν οι πολίτες μεγάλη σημασία.

Ενδιαφέρον έχει και η άλλη θεωρία που ακούγεται, ότι ο Υπουργός Οικονομικών βρισκόταν κάτω από αφόρητες πιέσεις από πολιτικούς και κόμματα για «εξαιρέσεις» στις περικοπές και ότι μόνο η (καθυστερημένη) εμπλοκή του Προέδρου μπόρεσε να χαλαρώσει τις σκληρωτικές πιέσεις γύρω από το Υπουργείο Οικονομικών.

Όποια κι αν είναι η πραγματικότητα – ο γράφων έχει μια άποψη- η ουσία είναι ότι έγινε ένας χειρισμός που ήταν προβληματικός: ενάμισι χρόνο μετά την «άφιξη» της κρίσης, ουσιαστικά (ναι, ουσιαστικά) μέτρα δεν έχουν ακόμα γίνει. Ούτε μία μεταρρύθμιση ή διαρθρωτική αλλαγή. Ο δημόσιος διάλογος σε κάποια σημεία έγινε, αλλά στα πιο πολλά δεν ήταν ουσιαστικός και περιορίστηκε σε συζήτηση ιδεών, τίτλων και αξόνων. Το Πρόγραμμα Σταθερότητας κατατέθηκε με τη διαδικασία του «κατεπείγοντος».

Όποιος κι αν ευθύνεται για την καθυστέρηση, βρίσκεται εντός της κυβέρνησης. Όποιος κι αν χρεώνεται την μέχρι σήμερα καθυστέρηση, θα λάβει μέρος από εδώ και μπρος, στο δημόσιο διάλογο και την υλοποίηση. Οι πολίτες δεν έχουν παρά να ελπίζουν πως, όποιος κι αν είναι ο ένοχος, θα αλλάξει τη στάση του.