Καθρέφτης της ψυχασθένειάς μας ήταν, τελικά, η κλοπή της σωρού του πρώην προέδρου. Κι ακόμα, αν υπήρχε θείο μήνυμα πίσω από την όλη ιστορία, τότε το μήνυμα ήταν ότι, ως κοινωνία, έχουμε χάσει κάθε επαφή με την πραγματικότητα.

Τελικά, η σωρός του τέως προέδρου της Δημοκρατίας βρέθηκε στον Στρόβολο. Δεν ήταν ούτε στη Γαλλία, σε «ένα ορθόδοξο μοναστήρι λίγο έξω από το Παρίσι», ούτε στα κατεχόμενα, ούτε στη Σερβία. Το ψυχασθενές έγκλημα δεν έγινε από τον Αρχιεπίσκοπο, με στόχο να φέρει την σωρό στο προσκήνιο λίγο πριν από ένα νέο δημοψήφισμα για να «ψήσει» ένα νέο Όχι. Ούτε κλάπηκε από Σέρβους διότι τους χρωστούσε λεφτά ο πρώην πρόεδρος και ο περίγυρός του για τις μετακινήσεις ρευστού που έκανε ο Μιλόσεβιτς εν αναμονή αμερικανικής εισβολής. Ούτε και οι Τούρκοι τον έκλεψαν, καλύπτοντας τα χνάρια τους με γύψο από τον Πενταδάκτυλο για να αποσταθεροποιήσουν την Κύπρο σε μια αρρωστημένη διασκευή των σχεδίων Εργκενεγκόν. Ακόμα, η πρώην πρώτη κυρία δεν πλήρωσε λύτρα αμέσως για να πάρει πίσω την σωρό και δεν την έκρυβε στην Στράκκα. Και οι δράστες, ότι κι αν προκύψει, μάλλον δεν ήταν στρατιωτικοί, και μάλιστα από ειδικές δυνάμεις με ιμπεριαλιστικούς γεωστρατηγικούς στόχους.

Φυσικά, μας αρέσει το αλατοπίπερο στις ιστορίες μας. Μέχρι και CIA και MI5 έβλεπαν οι διάνοιες που αμέσως σχολίασαν τα γεγονότα. Έβλεπαν Αρχιεπισκόπους, Τούρκους, Άγγλους, Αμερικάνους, Σέρβους, Αριστερούς, Δεξιούς, και δημοψηφίσματα. Έβλεπαν ακόμα και την ίδια την Φωτεινή και τον Νικόλα Παπαδόπουλο οι έξυπνοι, λες και τα όσα τράβηξαν –αξιοπρεπώς- δεν ήταν αρκετά.

Το πρόβλημα δεν είναι πως αναπτύχθηκαν αμέσως τέτοιες ιστορίες γύρω από την εξαφάνιση της σωρού στις 11 του περασμένου Δεκέμβρη. Το πρόβλημα, μάλλον, είναι πως οι ιστορίες αυτές πέρασαν εύκολα από την σφαίρα της ασόβαρης βλακείας στην σφαίρα του κυρίως ρεύματος της κοινωνίας. Μπορεί κανείς να πει πως μια τόσο σοκαριστική και άρρωστη πράξη, ήταν αναπόφευκτο να προκαλέσει εξίσου άρρωστες θεωρίες. Αυτό γίνεται παντού και πάντοτε. Ας σκεφτεί κανείς τα όσα ανακάλυψαν διάφοροι αμερικάνοι για την 11η Σεπτεμβρίου.

Ωστόσο, οι δικές μας θεωρίες δεν είναι προϊόντα της φαντασίας κάποιων περιθωριακών αμπελοφιλοσόφων. Ήταν προϊόν δηλώσεων και φημών που κυκλοφόρησαν, σχεδόν αμέσως, από επίσημα χείλη. Το «και νεκρός ενίκα» που λέχθηκε από τον απλό κόσμο, ήταν ένα εντυπωσιακό παράδειγμα wishful thinking. Η θεωρία περί Τούρκων πρακτόρων που επιθυμούν να πλήξουν την εσωτερική ενότητα, όμως, προήρθε από άτομα που θεωρούνται, δυστυχώς, ηγέτες μας. Ακόμα και γύψο ανακάλυψαν κάποιοι, πλην όμως κατάφεραν να συγχύσουν την χημική σύσταση των πετρωμάτων του Πενταδακτύλου με εκείνα της Λάρνακας. Πήγαν, δηλαδή, να μας το παίξουν CSI και τους βγήκε σε Manchurian Candidate. Πάλι καλά που δεν μας το έκαναν και Band of Brothers αυτό το σήριαλ και να χυθεί άδικα αίμα.

Κάπου εδώ θυμάται κανείς και τις αντιδράσεις του άλλου μεγάλου εγκλήματος. Ο φόνος του Άντη Χατζηκωστή αντιμετωπίστηκε με την ίδια ευφυΐα. Αντί να σεβαστούν, κάποιοι, ένα νέο άνθρωπο που χάθηκε άδικα, προτίμησαν να προβούν σε δηλώσεις που θύμιζαν συλλαλητήριο της δεκαετίας του 1980: επιμονή, επιμονή, αδούλωτε κυπριακέ λαέ, πάντα ενωμένοι, γη της λεμονιάς…

Ακόμα και εκεί είχαν την αγένεια να μιλήσουν με πολιτικούς όρους, να αποδώσουν στους Τούρκους τα κίνητρα και να επικαλεστούν το Κυπριακό για πέντε ψωροψήφους που θα τους κερδίσει αυτή η «πατριωτική» (άκουσον άκουσον) στάση. Γελαστήκατε, κύριοι, οι Τούρκοι επικεντρώθηκαν σε Βρυξέλλες, Λονδίνο, Ουάσιγκτον και Μόσχα ενώ εσείς, ώ ηγέτες, είστε απασχολημένοι με τον πατριωτισμό σας.

Τελικά, τα πιο βδελυρά εγκλήματα της εποχής μας δεν ήταν από μόνα τους τόσο επώδυνα. Όσο κι αν σοκάρει τον κοινό νου ένα έγκλημα που δεν σέβεται καν τους νεκρούς, η πράξη του αφορούσε λίγους ανθρώπους με αρρωστημένο μυαλό. Το θέμα δεν είναι πως έγινε κάτι τέτοιο, αλλά πως μέσα από αυτές τις πράξεις δείξαμε, οι υπόλοιποι, τον νου μας.

Το γεγονός ότι υψηλά ιστάμενοι ηγέτες της πολιτείας και της εκκλησίας (και μάλιστα οι πρώτοι εκλεγμένοι) είχαν τα μούτρα να αποφασίσουν επί τόπου τους στόχους, τα κίνητρα, κι ακόμα και τους δράστες των εγκλημάτων αυτών, σίγουρα δεν τους τιμά. Οι υπόλοιποι, όμως; Δεχτήκαμε, όχι όλοι, αλλά οι πιο πολλοί, τις ιστορίες αυτές. Δεν αντέδρασε κανείς.

Δεν χάνεται η αξιοπρέπεια ενός λαού όταν κάποιοι πέντε ή δέκα προβούν σε τόσο αρρωστημένα εγκλήματα. Η αξιοπρέπειά του, όμως, χάνεται όταν οι ηγέτες του, αντί να αφήσουν την αστυνομία να κάνει –όσο μπορεί- την δουλειά της, λειτουργούν ως καφετζού και «βλέπουν» πολιτικά κίνητρα πίσω από αυτές τις ιστορίες. Ακόμα, η αξιοπρέπειά του χάνεται ακόμα περισσότερο όταν δεν αντιδρά κανείς σχεδόν σε αυτές τις ιστορίες συνομωσίας και ο ίδιος ο λαός τις δέχεται και τις συζητά.

Το έγκλημα που έγινε εις βάρος του πρώην προέδρου της Δημοκρατίας, εις βάρος της οικογένειάς του και εις βάρος όλων μας, τελικά λειτούργησε ως καθρέπτης στον οποίο φάνηκαν οι νευρώσεις και οι εμμονές μας. Αμέσως η κοινωνία μας είδε ξένους στο κόλπο (να δείτε που μόνο ο Ινδός θα μας φταίξει). Ακόμα και τα «τεκμήρια» προσαρμόστηκαν στις ανάγκες των εμμονών μας. Μπορεί, όμως, να μας γίνει κι ένα μάθημα από αυτή την ιστορία και –πρώτα ο Θεός- να γίνουμε όλοι πιο σοβαροί. Με ρώτησε ένας γνωστός τι φταίει και «πέσαμε όλοι έξω στις εκτιμήσεις μας» για το ποιος είχε κλέψει την σωρό. Θυμήθηκα εκείνο το χαζό αστείο που κάναμε όταν ήμασταν μικροί: τι είναι άσπρο, πηχτό και κρατάει ρόπαλο;