Η κοινή εκτίμηση για την δεύτερη πενταετία του Γλαύκου Κληρίδη, είναι πως ο πρόεδρος είχε επιδοθεί με τόσο ζήλο στην προσπάθεια να επιτύχει την ένταξη στην Ευρωπαϊκή Ένωση, που άφησε την εσωτερική πολιτική σε δεύτερη μοίρα. Είχε δηλώσει, μάλιστα, πως με την ένταξη της Κύπρου στην ΕΕ, η εσωτερική πολιτική θα έμπαινε στον «αυτόματο πιλότο».

Ο κ. Κληρίδης είχε συγκεντρώσει γύρω του μία dream team της εξωτερικής πολιτικής και κυνήγησε, με επιτυχία, στόχους που μάλλον απατηλοί φαίνονταν όταν αναλάμβανε τα ηνία του κράτους. Η εσωτερική διακυβέρνηση, όμως, δεν είχε πρόεδρο.

Υπήρχε κενό εξουσίας.

Το λάθος που έκανε ο κύπριος πρόεδρος όταν είχε μπροστά του ένα ζήτημα που αφορούσε το μέλλον του τόπου, είχαν διαπράξει κι άλλοι ηγέτες. Τηρουμένων των αναλογιών, κλασσικό παράδειγμα είναι ο Τσόρτσιλ που νίκησε τον Β’ Παγκόσμιο θέτοντας τα εσωτερικά στην υπηρεσία του έθνους (όπως ήταν λογικό) και μετά έχασε τις εκλογές από ένα πολιτικό που χαρακτηρίστηκε ως «πρόβατο με προβιά προβάτου». Το ίδιο και ο Μπους γηραιότερος στο τέλος του Ψυχρού Πολέμου. Ακόμα κι ο Κώστας Σημίτης, με τη δική του dream team του τότε ΥΠΕΞ, βοήθησε να μπει η Κύπρος στην ΕΕ και έβαλε την Ελλάδα στην ΟΝΕ με τεράστιο εσωτερικό κόστος. Δεν είναι, άρα, «κυπριακό» το φαινόμενο.

Σήμερα, ο πρόεδρος Χριστόφιας αφήνει τα εσωτερικά θέματα στο πλευρό χάρη του κυπριακού. Ενώ δεν μπορεί να κριθεί ως «λάθος» η απόφαση το κυπριακό να τεθεί στην κορυφή των προτεραιοτήτων, το κενό εξουσίας δεν είναι αναπόφευκτο αποτέλεσμα των προσπαθειών για λύση. Μάλιστα, ο νυν πρόεδρος έχει και το πρόσθετο πλεονέκτημα να αντλήσει μαθήματα από το παράδειγμα ενός άλλου προκατόχου του, του Γιώργου Βασιλείου, ο οποίος “έτρεξε” το κυπριακό, αλλά ολοκλήρωσε και σημαντικές μεταρρυθμίσεις στο εσωτερικό.

Όταν δεν γίνεται αυτό, το αποτέλεσμα είναι η εσωτερική πολιτική να διέπεται από μία διαχειριστική λογική χωρίς όραμα. Ακόμα χειρότερα, φυσιολογικό είναι να δημιουργηθούν «καπετανάτα» στο εσωτερικό, με τον κάθε πολιτικό-αρμόδιο να «ελέγχει» σχεδόν με φεουδαρχική αυτονομία τον «δικό του» πολιτικό θεματικό χώρο. Στο παρελθόν, η διαχείριση των «τσιφλικιών» ήταν συχνά ορθολογιστική, αλλά κάποτε αποτελούσε και χώρο διαπλοκής και ρουσφετιού. Το ίδιο συμβαίνει και σήμερα.

Όλο και πιο έντονα ακούγονται –και διασταυρώνονται- παιγνίδια προσωπικής ατζέντας και ιδιωτικών συμφερόντων. Όλο και πιο έντονα, τίθενται θεσμοί στην υπηρεσία των ορέξεων συγκεκριμένων ατόμων και «παίζονται» κόλπα που έχουν αναδείξει την διαπλοκή σε επιστήμη. Ο πρόεδρος –κι αυτό διασταυρώνεται- δεν επικροτεί τέτοιες στάσεις, ούτε επιθυμεί να τις δει να συνεχίζονται. Ούτε κινείται, ωστόσο, για να αποκαταστήσει την τάξη, να περιφρουρήσει –ως πρόεδρος- την Δημοκρατία και τους θεσμούς της, και να εξασφαλίσει ότι οι προσωπικές ατζέντες θα τεθούν σε δεύτερη μοίρα για το καλό του τόπου. Όταν αναπτύσσονται «καπετανάτα» ο στρατηγός χρειάζεται δίπλα του ένα «ταξίαρχο» που να επιβάλλει την τάξη και να υποτάσσει τα προσωπικά συμφέροντα στο κυβερνητικό έργο: Αν δεν το κάνει ο ίδιος ο πρόεδρος, ας το κάνει κάποιος από τους στενότερούς του συμβούλους στο προεδρικό πριν να είναι αργά. Ήδη, η οικονομική κρίση φαίνεται να βαθαίνει.

Ο νοών νοείτω και ο γράφων επιφυλάσσεται.