Εν μέσω κρίσης, με ελλείμματα που φτάνουν τα 12 τρισ. δολάρια, πρωτοφανή ανεργία, και συνεχιζόμενη ύφεση που φτάνει το -3,9% αυτό το τρίμηνο, ο Ομπάμα στάθηκε ενώπιων του Κογκρέσου και είπε ότι «δεν ήλθαμε εδώ μόνο για να αντιμετωπίσουμε την κρίση, αλλά και για να κτίσουμε το μέλλον.» Μιλούσε για την δημιουργία εθνικού σχεδίου υγείας στις ΗΠΑ. Μετά επικαλέστηκε –ως άσσο από το μανίκι- επιστολή του αποθανόντος Τέντι Κέννεντι και αναφέρθηκε στην «ηθική» υποχρέωση της χώρας του να λύσει ένα ζήτημα που αφορά «τον χαρακτήρα» των ΗΠΑ.
Παρά τις μεγάλες πιέσεις που δέχεται η οικονομία της οποίας ηγείται, ο Ομπάμα τόλμησε να αγγίξει το θέμα που οι πολιτικοί αναλυτές θεωρούν θανατηφόρο «ηλεκτροφόρο καλώδιο» της Αμερικανικής πολιτικής ζωής. Το σχέδιο Ομπάμα για την επίλυση του μέγιστου προβλήματος της ασφάλισης υγείας, και την ανάπτυξη ενός ενιαίου εθνικού «ΓΕΣΥ» στις ΗΠΑ, δεν είναι τέλειο. Είναι γεμάτο προβλήματα και ελλείψεις, ενώ περιέχει ακόμα και ασάφειες. Ωστόσο, σημασία δεν έχει το ίδιο το σχέδιο –αυτό ας απασχολήσει τους Αμερικάνους- αλλά η «προεδρική» κίνηση του αμερικανού προέδρου. Ο Ομπάμα, όχι μόνο τα έβαλε με τους «δικούς του» Δημοκρατικούς, συμπεριλαμβάνοντας μεταρρυθμίσεις του δικαίου της αδικοπραξίας, αλλά επέμεινε και στην ανάγκη να βρεθεί συναίνεση. Ακόμα, τόλμησε να «τα βάλει» με βασικές αρχές που πολλοί από τους συμπολίτες του θεωρούν «ιερές», και εισηγήθηκε «περισσότερο κράτος» και λιγότερη ελεύθερη αγορά. Το πιο σημαντικό, όμως, όπως σημειώνουν οι πολιτικοί αναλυτές, είναι το γεγονός ότι ο αμερικανός πρόεδρος έχει διακυβεύσει την πολιτική του κληρονομιά, αφού μετά τον εξαιρετικά δύσκολο στόχο της αποχώρησης από το Ιράκ και της νίκης στο Αφγανιστάν, έθεσε ένα τρίτο πήχη που είναι σχεδόν σίγουρο ότι δεν θα φτάσει, με την μεταρρύθμιση του αμερικανικού ΓΕΣΥ.
Οι Αμερικανοί χρειάστηκε να φτάσουν στον πάτο για να επιλέξουν ένα νέο πρόεδρο που να διαθέτει πολιτική διαύγεια, όραμα και σοβαρότητα, αλλά έχουν εκλέξει, πάνω από όλα, ένα πρόεδρο που επιλέγει ως πολιτική του αρένα θέματα που η χώρα του χρειάζεται, αλλά δεν είναι δημοφιλή. Το συμπέρασμα από την τελευταία ομιλία του χαρισματικού ηγέτη των ΗΠΑ ενώπιων του Κογκρέσου, είναι πως οι ώρες της κρίσης, όχι μόνο δεν είναι ακατάλληλες για μεταρρυθμίσεις, αλλά, αντίθετα, αποτελούν την πιο κατάλληλη χρονική συγκυρία για ριζικές αλλαγές στα μακροβιότερα και πιο δύσκολα προβλήματα του τόπου.
Πρόκειται για μία διαμετρικά αντίθετη κατάσταση από αυτή που βιώνουμε στην Κύπρο. Η κυβέρνηση θεώρησε ότι η οικονομική κρίση προσφέρεται για επίδειξη του «ανθρωποκεντρικού» της χαρακτήρα και αύξησε τις παροχές που δίνονται εξίσου σε πλούσιους και φτωχούς. Μάλιστα, ανακοινώθηκε –ξανά- η στόχευση μέτρων, ωσάν να μην δόθηκε το Πασχαλινό επίδομα επικαλυπτικά, και παρά το γεγονός ότι η υπόσχεση έχει ήδη αθετηθεί. Εν μέσω κρίσης, και παρά την αναγνώριση του γεγονότος ότι η δημόσια υπηρεσία και οι ανελαστικές δαπάνες αποτελούν γάγγραινα στα δημόσια οικονομικά, δεν γίνονται κινήσεις για αναδιάρθρωση του Δημοσίου. Οι περικοπές τηλεφωνημάτων και υπερωριών θα μειώσουν κάποιες αχρείαστες δαπάνες, αλλά δεν θα λύσουν το ευρύτερο και βαθύτερο πρόβλημα της διόγκωσης της δημόσιας υπηρεσίας. Πρόκειται για ένα δευτερεύον σύμπτωμα μιας γενικότερης παθογένειας για την οποία δεν υπάρχει γενικό σχέδιο εξυγίανσης. Ακόμα και το συνταξιοδοτικό, ένα πρόβλημα που φαντάζει πραγματικό και άμεσο για όσους εισέρχονται στην αγορά εργασίας σήμερα, αντιμετωπίστηκε με μισά μέτρα. Σίγουρα, η κυβέρνηση πιστώνεται την τόλμη της αύξησης των εισφορών, αλλά αυτό δεν αποτέλεσε «επίλυση» του προβλήματος, αφού η αναβολή, για αργότερα, της χρεοκοπίας δεν ισοδυναμεί με ευρωστία.
Η έλλειψη οράματος γίνεται όλο και πιο προφανής όσο η κρίση της κυπριακής οικονομίας βαθαίνει. Τα μέτρα δεν δείχνουν να έχουν βάθος χρόνου, και η μοναδική αντίδραση της πολιτικής ηγεσίας περιορίζεται, είτε σε τραπεζικές και λογιστικές πράξεις, είτε στην εξαγγελία μέτρων και έργων που, τελικά, αναβάλλονται. Αυτή ήταν η ώρα για μεταρρυθμίσεις. Ακόμα, ευτυχώς, υπάρχει χρόνος.
Ο Ομπάμα, μιλώντας σε ένα διχασμένο Κογκρέσο και δεχόμενος επίθεση από το «ακροατήριο», τόνισε στους λοιπούς ηγέτες της χώρας του, πως «αυτή είναι η ώρα» (now is the time). Μάλιστα, το βάθος του οράματός του διαφάνηκε και από το γεγονός ότι η φράση δεν ήταν τυχαία: η ίδια φράση αποτέλεσε κεντρικό άξονα μιας άλλης διάσημης ομιλίας, εκείνης του Μάρτιν Λούθερ Κίνγκ, που, αναφερόμενος στο «όραμα» του, επανέλαβε ότι «now is the time». Ο νυν πρόεδρος των ΗΠΑ, είπε την φράση με τον ίδιο τονισμό και ύφος με εκείνο τον μεγάλο οραματιστή και ηγέτη. Ίσως άθελα. Ίσως, ακόμα, υποσυνείδητα. Για όσους, όμως, θαυμάζουν την μεγάλη εκείνη ομιλία, η αναφορά του Ομπάμα ήταν κάτι το επώδυνο, διότι τόνισε πόσο διαφέρει το όραμα του αμερικανού προέδρου από την ανεπάρκεια της δικής μας ηγεσίας. Πριν από ένα μόλις χρόνο, πριν να αναλάβει ο κ. Ομπάμα, ποιος θα το ’λεγε;