Είμαστε όλοι Zaibatsu;

Ενώ η πρώτες αντιδράσεις για την αποχώρηση της ιθύνουσας εταιρίας της Μαρφίν από την Κύπρο άρχισαν να κοπάζουν, συνεχίζονται επί μέρους αντιδράσεις από παράγοντες (θεσμικούς και μη) της οικονομίας. Ωστόσο, η εκτίμηση ότι, με δεδομένη την περιρρέουσα ατμόσφαιρα, μια ενδεχόμενη προσπάθεια από μέρους της κυβέρνησης για «διατήρηση» της Μαρφίν θα είχε μεγαλύτερο κόστος από την φυγή της, φαίνεται να έχει δικαιωθεί και από την διεθνή αγορά, η οποία, με yield 3,85%, αγόρασε χρεόγραφα αξίας 1,25 δισ. ευρώ (το άλλο μισό δισ. αγοράστηκε από ντόπιους), δίνοντας, έτσι, μια αφοπλιστική ψήφο εμπιστοσύνης στην οικονομία, λίγες μόνο μέρες μετά την ανακοίνωση της απόφασης. Παρόμοιες ενδείξεις έρχονται και από διεθνείς αναλυτές και επενδυτές.
Ασχέτως, όμως, των επί μέρους ζητημάτων που αφορούν την μεταφορά της έδρας της Μαρφίν, τα ερωτήματα που έχουν πυροδοτηθεί ανάμεσα σε αναλυτές αλλά και σημαντικούς «παίκτες» της οικονομίας, σχετικά με το εποπτικό πλαίσιο, έχουν σημαντικές προεκτάσεις. Το γεγονός ότι η MIG έχει χαρακτηριστικά που παραπέμπουν στα Ιαπωνικά Zaibatsu και τα Κορεάτικα Chaebol, την καθιστά ένα «εύκολο» παράδειγμα για σχολιασμό της δαιδαλώδους διασύνδεσης συμφερόντων στην οικονομία. Σε καμία περίπτωση η MIG δεν έχει περισσότερη «διαπλοκή» από άλλες τράπεζες, ή άλλα χρηματοπιστωτικά ιδρύματα (ακόμα και συνεργατικά). Η δραστηριοποίησή της, όμως, σε μια σειρά από κλάδους της οικονομίας (υγεία, γαλακτοκομία και τρόφιμα, ανάπτυξη γης, ναυτιλία, τουρισμό, λιανικό εμπόριο κοκ) εγείρει σημαντικά ερωτήματα σχετικά με την εποπτεία στο χρηματοπιστωτικό μας σύστημα.
Τα χρηματοπιστωτικά ιδρύματα (εμπορικές τράπεζες αλλά και συνεργατικά), οι ελεγκτικοί οίκοι, λογιστές και επιχειρηματίες διασυνδέονται. Οικονομικές αποφάσεις λαμβάνονται συχνά σε συναθροίσεις φίλων, παρά σε εκτελεστικά συμβούλια. Για αυτό, φυσικά, δεν ευθύνεται κανείς παρά τα διαρθρωτικά χαρακτηριστικά της κυπριακής οικονομίας, με πρώτο το μέγεθος της ίδιας της οικονομίας, αλλά και της ευρύτερης οικονομικής τάξης, γεγονός που καθιστά αναπόφευκτη τη διασύνδεση προσώπων (και οικογενειών), με όσα αυτό συνεπάγεται.
Τα «κλασικά» Zaibatsu, όπως και τα Κορεάτικά Chaebol, είναι, φυσικά, τεράστια. Η Samsung καταγράφει ετήσιο τζίρο ίσο με το ΑΕΠ της Μαλαισίας, και εκατό φορές μεγαλύτερο από αυτό της Κύπρου. Ωστόσο, οι παθογένειες που προκύπτουν από την παρουσία τους στην οικονομία, είναι οι ίδιες ακόμα και όταν πρόκειται για πιο μικρές επιχειρήσεις, ή για «ανεπίσημη» διασύνδεση εταιριών. Όπως εξηγεί σημαίνων παράγοντας ελεγκτικής εταιρίας, το μέγεθος της οικονομίας μας καταργεί το «killer instinct» και προωθεί τα «καλοπιάσματα», τις οικονομικές αποφάσεις που κατευθύνονται από τη διαπλοκή της διασύνδεσης και την (θεμιτή η αθέμιτη) αλληλοβοήθεια.
Αυτές οι «διαπλοκές» δεν είναι μόνο κακές. Υπάρχουν πολλά παραδείγματα όπου οικονομίες στηρίζονται από αυτά τα κοινωνικά δίκτυα τα οποία λειτουργούν με τρόπο ανεπίσημο όπως λειτουργούσε (πριν τις μεταρρυθμίσεις της Ασίας) η ιδιοκτησιακή διασύνδεση στα zaibatsu και τα chaebol. Η «κατανόηση» που δείχνουν οι τράπεζες σε πελάτες τους, η «στήριξη» που παρέχουν εταιρίες σε χρεώστες, και η γενικότερη αλληλοϋποστήριξη μέσα από κοινωνικά δίκτυα, έχει καταστήσει τη κρίση πιο ρηχή στη Κύπρο από άλλες χώρες.
Ωστόσο, την ίδια στιγμή, αυτή η διαπλοκή καθιστά ακόμα πιο σημαντικό τον ρόλο των εποπτικών αρχών. Τα συνδεδεμένα δάνεια (δάνεια από χρηματοπιστωτικά ιδρύματα σε «γνωστούς» τους) εγείρουν το ερώτημα με ποια (οικονομικά) κριτήρια λαμβάνονται οι αποφάσεις των ΧΠΙ να αναλάβουν έκθεση στους συγκεκριμένους χρεώστες. Παρόμοια φαινόμενα παρατηρούνται και στην χρηματαγορά. Σε μια εποχή όπου η ελλιπής εποπτεία δικαίως εισπράττει το φταίξιμο για την παγκόσμια ύφεση, η κυπριακή εποπτεία φαίνεται δυνατή. Ωστόσο, πρέπει να καταστεί ακόμα πιο ισχυρή και ακόμα πιο αμείλικτη. Η οικονομία της Κύπρου είναι ένα δυνατό οικοδόμημα, αλλά οι ρωγμές μπορούν να κλείσουν μόνο μέσα από την ακόμα πιο ισχυρή λειτουργία των εποπτικών θεσμών. Κεντρική Τράπεζα, ΕΠΑ και Επιτροπή Κεφαλαιαγοράς πρέπει να αντιμετωπίζονται, όχι μόνο ως θεσμοί, αλλά ως τσάροι, απλούστατα διότι άπαντες είναι zaibatsu σε μια οικονομία τόσο μικρή.

Ένα σχόλιο

  1. […] Τελικά, το Δικαστήριο έκανε τη δουλειά του και προκάλεσε αλυσιδωτά προβλήματα στις παλαιότερες αποφάσεις της ΕΠΑ. Αλλά αυτό είναι ένα μικρό τίμημα, αν πρόκειται να αναγκαστεί το κράτος να σοβαρευτεί. Ο έλεγχος που άσκησε η δικαστική εξουσία στην εκτελεστική αποτελεί στοιχείο ώριμου κράτους και μια όαση ελπίδας μπροστά στην ανωριμότητα που επέδειξε, και πάλι, η κυβέρνηση. Και, δεν πρέπει να ξεχνάμε πως όταν δεν λειτουργεί σωστά ο μηχανισμός του κράτους, δημιουργούνται εξαιρετικές ευκαιρίες για διαφθορά και διαπλοκή. […]

Σχολιάστε

Ο ιστότοπος χρησιμοποιεί το Akismet για την εξάλειψη των ανεπιθύμητων σχολίων. Μάθετε πως επεξεργάζονται τα δεδομένα των σχολίων σας.