Ένα από τα άλυτα διλήμματα των δημοσίων οικονομικών είναι αυτό της οικονομικής ευημερίας, η οποία θέτει απέναντι στους εκάστοτε υπεύθυνους το δίλημμα μεταξύ αποδοτικότητας και δικαιοσύνης. Τα κράτη επιχειρούν να επιτύχουν όσο το δυνατόν μεγαλύτερη ισότητα στην διανομή του εθνικού πλούτου(δικαιοσύνη), με τρόπο όμως που να μην μειώνει υπερβολικά την αποδοτικότητα και την συνολική ευημερία των πολιτών. Ιστορικά, βιώσαμε δύο διαμετρικά αντίθετες στάσεις απέναντι σε αυτό το δίλημμα. Το μεν Σοβιετικό μοντέλο επέλεξε την δικαιοσύνη έναντι της αποδοτικότητας σε τέτοιο βαθμό που η κοινωνική πολιτική κατάντησε να περιορίζεται στην διαχείριση της κοινής φτώχειας. Στο δε αγγλοσαξονικό μοντέλο, η αποδοτικότητα επιλέγηκε με τόσο ζήλο, που η αδικία κατέστη κεντρικό χαρακτηριστικό της κοινωνίας (πχ στις ΗΠΑ).

Η κυπριακή κοινωνία, όπως και οι πλείστες Ευρωπαϊκές, επέλεξε μια μέση οδό. Όταν πριν από δύο χρόνια δόθηκε στην Κύπρο πασχαλινό επίδομα, δόθηκε χάριν της δικαιοσύνης. Ωστόσο, με (πειστική, τότε) δικαιολογία την αποτελεσματικότητα, δόθηκε σε όλους τους συνταξιούχους, χωρίς κριτήρια και στόχευση. Πριν από 13 μήνες, ο νυν Πρόεδρος της Δημοκρατίας υποσχόταν (προεκλογικά) μια αναδιανομή του εθνικού πλούτο το Πάσχα, που θα συνδυάζει το «δίκαιο» με το «αποτελεσματικό». Όταν, δεκατρείς μήνες αργότερα, ακούσαμε πως «νηστεύσαντες και μη νηστεύσαντες» θα λάβουν Πασχαλινό επίδομα, ανατράπηκε η όλη ουσία της υπόσχεσης: αντί για ανακατανομή του πλούτου χάριν της ανακούφισης και της δικαιοσύνης, έχουμε την αφιέρωση κρατικού πλούτου στην κατανάλωση και την τέρψη. Δεν έγινε καμία ουσιαστική προσπάθεια για συνδυασμό του δικαίου με το αποτελεσματικό και δόθηκε, σε πλούσιους και φτωχούς, το ίδιο επίδομα. Οι εξηγήσεις που αφορούν το μεγάλο διοικητικό κόστος που θα επέφερε η στόχευση δεν μπορούν να κριθούν ικανοποιητικές. Θα είχαν κάποια ουσία, εάν η υπόσχεση για πασχαλινό επίδομα, διδόταν πριν από ένα, δύο ή τρεις μήνες. Η υπόσχεση, όμως, αφορά ένα μέτρο 25 μηνών, και μία υπόσχεση που δόθηκε πριν από 13 μήνες. Εάν η κρατική μηχανή θα υποστεί αβάστακτο διοικητικό κόστος στην προσπάθεια να στοχεύσει, μέσα σε δεκατρείς μήνες, την παροχή ενός επιδόματος, τότε υπάρχει σοβαρότατο πρόβλημα λειτουργίας της κρατικής μηχανής, σε σημείο που πρέπει να αναληφθούν πολιτικές ευθύνες και να προχωρήσουμε άμεσα σε ριζικές λύσεις. Εάν, πάλι, η κρατική μηχανή αδράνησε για 12 ή 13 μήνες, τότε ο τόπος βιώνει σημαντικό κενό εξουσίας και πολιτικής ευθύνης.

Όποια και εάν είναι η εξήγηση, πρόβλημα είναι σοβαρό.

Οι υπεύθυνοι επανέλαβαν, ad nauseam, το ποίημα για την «ανθρωποκεντρική πολιτική» και την «κοινωνική ευαισθησία» του προϋπολογισμού ολόκληρο τον χειμώνα. Ακόμα και σε σχέση με τα μέτρα που λαμβάνονται, λίγοι είναι οι πολίτες ή αναλυτές που δεν βαρέθηκαν να ακούν τις επαναλήψεις για την στόχευση των μέτρων. Σήμερα διαψεύδονται πάντες: υπουργοί, βουλευτές, κόμματα, ακόμα και αναλυτές, κρινόμενοι ως αφελείς διότι πιστέψαμε τις διαβεβαιώσεις που δόθηκαν.

Η παραχώρηση του Πασχαλινού επιδόματος σε ευρεία και μη στοχευμένη βάση δεν είναι μόνο άδικη, αλλά και ζημιογόνα. Αντί να δοθούν στους φτωχούς αυτά που αναλογούν στους φτωχούς, η κυβέρνηση σήμερα, δια της παροχής επιδόματος σε πολίτες που δεν έχουν ανάγκη, χρηματοδοτεί την κατανάλωση των εχόντων.

Ακόμα πιο ανησυχητικό είναι το γεγονός ότι η σημερινή αστοχία της κυβέρνησης συνάδει με την γενικότερη αντιμετώπιση, τόσο της οικονομικής επιβράδυνσης, όσο και της κοινωνικής πολιτικής. Η αντιμετώπιση των επιπτώσεων της κρίσης έγινε με σπασμωδικά και καθυστερημένα μέτρα. Ακόμα και το τελευταίο από τα μέτρα, η ένεση ρευστότητας, διέπεται από την δεικτόστροφη έννοια να μην «πειραχτούν» οι δημοσιονομικοί δείκτες, με αποτέλεσμα να παραχωρούνται μεν 1,2 δισ. ευρώ στις τράπεζες, αλλά με τρόπο που καθιστά αδύνατη την αξιοποίηση της ρευστότητας. Εάν κάποια τράπεζα παραχωρήσει δάνεια έναντι αυτών των ποσών, θα βρεθεί –σε οκτώ μήνες- σε δεινή θέση αφού δεν θα ικανοποιεί τις εποπτικές απαιτήσεις για διατήρηση απαιτούμενων αποθεμάτων ρευστότητας (required reserve ratio).

Όσον αφορά την βελτίωση του βιοτικού επιπέδου των πολιτών, παρατηρείται και πάλι η ίδια αντίληψη. Η ποιότητα ζωής κρίνεται από το βιοτικό επίπεδο στις 365 μέρες του έτους, και όχι από πασχαλινά αβγά και οβελίες. Η Κυπριακή Δημοκρατία έχει προχωρήσει τρεις φορές τους τελευταίους 15 μήνες σε ad hoc επιδόματα για τους συνταξιούχους. Καμία βελτίωση του βιοτικού επιπέδου δεν παρατηρείται, ακριβώς διότι άπαντες λαμβάνουν μικρά επιδόματα που δεν έχουν μακροχρόνιο αντίκτυπο, όπως θα είχε μια μόνιμη αύξηση σύνταξης σε όσους πραγματικά έχουν  ανάγκη. Μοναδικό μακροπρόθεσμο αποτέλεσμα, είναι η άσκηση πιέσεων στον πληθωρισμό, η πριμοδότηση της τέρψης των πλουσίων και η χρηματοδότηση του εμπορικού ελλείμματος διά της άμεσης κατανάλωσης. Χρήματα παραχωρούνται αφειδώς σε μια εποχή ελλειμμάτων, και με τρόπο που δεν επιφέρει αύξηση του ρυθμού ανάπτυξης μείωση της ανεργίας, βελτίωση του οικονομικού κλίματος ή αντιστάθμιση των κοινωνικών προεκτάσεων της οικονομικής επιβράδυνσης.